رویت جن و اطلاعاتی درباره ماهیت اجنه
پاسخ
در عالم هستی برخی از موجودات غیرمحسوساند و به حواس طبیعی و عادی قابل درک نیستند. یکی از این موجودات جن است. جن که در اصل معنا مفهوم «پوشیدگی» دارد، از چشم انسان پوشیده است. قرآن وجود این موجود را تصدیق کرده و سورهای به نام «جن» نیز در قرآن وجود دارد. در قرآن گاهی از این موجود به «جان» نیز یاد میشود .[1]ماهیت و حقیقت این موجودات چندان برای ما روشن نیست ولی از پارهای آیات و روایات میتوان برخی از مشخصات این موجود دست یافت، از جمله: 1- از آتش آفریده شده و خلق آن پیش از خلق انسان است .[2] 2- جن نیز مانند انسان مکلف و مسؤول است[3]. |
3- دستهای از آنها مؤمن و گروهی کافر، عدهای از آنها نیککردار و برخی از آنها زشتکردارند [4].
4- بعضی از آنها مرد و مذکر و پارهای دیگر زن و مؤنث هستند و تولید نسل نیز میکنند.[5]
5- آنها زندگی میکنند و میمیرند[6].
6- دارای شعور و ارادهاند و میتوانند با سرعت حرکت کنند. مانند قصه حضرت سلیمان و تخت بلقیس - ملکه سبا -[7].
7- مسخّر انسان میگردند. البته در این رابطه تنها در قرآن به قضیه حضرت سلیمان اشاره شده است که علاوه بر پرندگان، وحوش و انسانها،جنها نیز در اختیار و به فرمان حضرت سلیمان بودند[8].
8- در روایات آمده است که جن مؤمن برای پیامبران و امامان، مسخر میشوند و خدمت میکنند و کسانی که به اذن الهی ولایتی دارند نیزمیتوانند جنیان کافر را تحت فرمان خویش درآورند،[9].
9- از پارهای آیات قرآنی و روایات معلوم میشود که جنیان به پیامبر خدا(ص) ایمان آوردهاند[10].
اما این که جن در کجای زمین قرار دارد؟ به طور واضح و مشخص مطرح نشده است هر چند برخی از روایات به اماکنی که جنیان در آنجا حضور بیشتری دارند اشاره شده است. آنچه که مسلم است جن نیز مانند انسان موجودی است جسمانی با این تفاوت که انسان از خاک وجن از آتش است. طبعا همانطور که انسان دارای روح است جن نیز روح دارد و از آنجا که میان روح و بدن رابطهای نزدیک وجود دارد، میتوان تصور کرد که - چنان که برخی از انسانها با ریاضت واجد شرایط سیر روحی در عوالم دیگر میشوند - برای جن نیز در شرایط خاص روحی این امکان هست که روح آنها گاهی با عالم بالا تماس حاصل کند اما به هر روی مکان اصلی آنها همین زمین است و حتی تماس با عالم بالا نیز طبق برخی آیات قرآن پس از تولد حضرت رسول(ص) برای آنها ممنوع شده است .[11]
البته برخی از روایات به اماکن خاصی اشاره کردهاند که جن در آنجا حضور بیشتری دارد و گویا مانند موطن اصلی آنها تلقی میشود، بیابانها، مناطق خلوت، مکانهای نجس، حمام، دستشویی، محل دفن مردگان و مانند آن... در این باب اگر با زبان عربی آشنایی داشته باشید کتابهای ذیل خواندنی است:
1- الجن فی الکتاب والسنه، اعداد ولی زاربن شاه زالدین، دارالبشائر الاسلامیه، بیروت، چاپ اول 1996 م ، ص 94 - 88 و بقیه کتاب در مورد مختصات و ماهیت جن.
2- الجن فی القرآن والسنه، عبدالامیر علی مهنّا، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، 1992م ، ص 33 - 31 و بقیه مباحث هم خواندنی است.
3- الجن بین الاشارات القرآنیة وعلم الفیزیاء، عبدالرحمن محمد الرفاعی، مکتبه مربوسی الصغیر، چاپ اول 1997م
4- جن و شیطان، علیرضا رجالی تهران، نشر نبوغ، (منبع فارسی).
اما این که اصولاً طائفه جن از چه نوع پیغمبری و شریعتی پیروی میکنند؟ وضعیّت و شرایط این موجودات پیش از آدم ابوالبشر و پس از او، و هم چنین پیش از بعثت پیامبر(ص) و بعد از ایشان چگونه میباشد؟ بایستی به چند نکته اساسی توجه بکنیم:
1 جنس جنّ به لحاظ اینکه با انسان از نظر خلقت تفاوت دارد و از حواس انسانی پوشیده است، به طور دقیق و جزئی نمیتوان به احوال آنان از تمامی ابعاد پی برد. تنها در محدوده معلوماتی که قرآن و احادیث در اختیار انسان میگذارد، میتوان اطلاعاتی را کسب کرد.
2 طبق صریح آیات قرآن، جن هم مثل انسان مکلف است. امّا چگونه تکلیفی؟ جزئیات آن معلوم نیست. آیه 56 سوره ذاریات: «و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون؛من جن و انسان را نیافریدم مگر برای این که مرا (به یکتایی) پرستش کنند». بر اشتراک بشر و جن در تکلیف دلالت میکند. هم چنین آیه 179 سوره اعراف اشاره دارد بر اینکه کفارگناهکاران جنّ هم چون انسانها اهل جهنماند و در عذاب خواهند بود. نظیر این آیه، آیه 119 هود و آیه 13 سجده است. 3 از صریح آیه 130 سوره انعام، دو مطلب را میتوان استفاده کرد: یکی اینکه طائفه جن بسان تمام انسانها از پیامبران الهی نمیتوانند بی بهره باشند. یعنی جن نیز در مسیر مراحل تکاملی و کسب سعادت دنیا و آخرت محتاج پیامبر است.
و دیگر اینکه پیامبر جن از جنس خود آنهاست. خداوند در همین آیه میفرماید: «یا معشر الجن و الانس ألم یأتکم رسل منکم؛(در روز قیامت گفته میشود) ای گروه جن و انس،آیا پیامبرانی از بین شما برای شما نیامدند؟». ظاهر عبارت رسل منکم نشان میدهد که پیامبران جن از طائفه خود آنان میباشد و خداوند با ارسال پیامبران حجت را بر آنها تمام میکند. 4 قرآن در دو مورد به طائفه جن و چگونگی عقاید و شریعت آنان اشاره کرده، یکی آیات 29 تا 31 سوره احقاف، و دیگری تمام آیات سوره جن. آنچه که در آیات سوره احقاف به کار رفته، نشان میدهد که جن پیش از بعثت پیامبر(ص) از دین موسی(ع) پیروی میکرده است. آیه میفرماید:« انّا سمعنا کتابا انزل من بعد موسی مصدقا لما بین یدیه یهدی الی الحق؛ما کتابی را شنیدیم که بعد از موسی نازل شده، و به سوی حق هدایت میکند».
این کلام به تعبیر علامه طباطبایی، اشعار و بلکه دلالت دارد بر اینکه جنّیان نامبرده به دین موسی و کتاب آن جناب مؤمن بودهاند، [12]جن میتوانند با بعضی از انسانها ارتباط برقرار کنند. چنان که بعضی از آنها با انسان ارتباط برقرار میکردند در مورد انبیاء و ائمه(ع) در روایت آمده است که چنین ارتباطی داشتند و گاهی نیز ارتباط جن مشرک و کافر با بعضی از انسان موجب افزایش گمراهی و طغیان آنهامیشدند «و انه کان رجال من الانس یعوذون برجال من الجن فزادوهم رهقا؛و این که مردانی از بشر به مردانی از جن پناه میبردندو آنها سبب افزایش گمراهی و طغیان میشوند»[13].
بنابراین جن چه مؤمن و چه کافر از ایشان با انسان ارتباط برقرار میکنند و این موضوع به صراحت در قرآن و روایات و حکایات نیز وارد شده است.
برای آگاهی بیشتر ر.ک:
1- جن و شیطان، علیرضا رجالی تهرانی، ص 153 - 163
2- دانستنیهایی درباره جن، ابوعلی خداکرمی، ص 41 - 189
لازم به ذکر است اگر چه ارتباط با جن واقعیت دارد اما تلاش برای این منظور با خطرهای بسیاری روبرو می باشد و نظام زندگی برخی را گرفتار اختلال می کند، لذا طی این مسیر را توصیه نمی کنیم.
بر اساس استفاده از آیه 128 سوره انعام که می فرماید: ((یا معشر الجن قد استکثرتم من الانس ; ای گروه جن , غلبه کرده اید بر آدمیان )), می توان گفت : تعدادی از جن انسان هایی را تابع خویش می توانند بکنند,[14].
در واقع می توان گفت این گروه از جن , شیطانهایی هستند که با ایجاد وسواس در برخی از انسانها, برآنها مسلط گشته و با استیلا بر آنان موجب بروز و ظهور عقاید یا کردار خاصی در ایشان می شوند[15]. اما از آنجا که نوع تسلط ایشان نسبت به اشخاص متفاوت بوده , راه علاج و درمان نیز گوناگون است , از این رو نمی توان نسخه ای کلی در این باب ارائه کرد. بدلیل آنکه خداوند متعال جهان را براساس نظام علی استوار ساخته است , همیشه آثار و حوادث و افعالی که در جهان هستی صورت می گیرد بدلیل و یا بهتر بگوییم متکی بر علتی است , اما این علل گاهی عللی طبیعی و عادی هستند, گاه علل غیر طبیعی , گاه علل مادی اند, گاه علل فرا مادی . بر این اساس برخی با آشنایی با برخی از علل فرامادی که می تواند در رویدادهای مادی و دنیوی اثر گذار باشد, دست به کارهایی زده و روند حوادث عادی را از مجرای اصلی خویش خارج می سازند. از این رو, می توان گفت , سحر و جادو با انواع و اقسام گوناگونش به دلیل ارتباط با علل و اسباب غیر طبیعی , عادی و مادی , می توانند حوادث غیر مترقبه ای را پدید آورند. البته این گونه اعمال از نظر شرع مردود بوده و از آن نهی شده است . کسی که شریعت مدار بوده و به آموزه های دینی باور و ایمان داشته باشد, از آنجا که خلل رساندن به روند طبیعی امور ممنوع و مطرود است , هیچگاه حاضر نمی شود که با سلسله اعمال و افعالی , به کار دیگران خلل وارد سازد, آنچه که اهمیت دارد ایمان قلبی و باور درونی است نه ظاهری فریبنده . بله چنانکه گفته شد, با یک سلسله سلوک عملی می توان به مکنونات گذشته و آینده افراد پی برد, چنانکه می توان با یک سری افعال آینده او و دیگران را تغییر داد, اما باید دید که شارع مقدس این کار را روا می داند یا خیر؟ البته مراجعه به برخی از اولیائ الهی برای از میان بردن تصرفات غیر عادی و فرامادی که دیگران برای انسان پدید می آورند, امری معقول , موجه و مجازی می باشد.
نکته آخر آن انسان، هنگامی که با «ایمان الهی» وارد حریم امن توحید شد و با عمل صالح و مراقبت بر احکام الهی؛ از ایمان خود پاسداری می کند هیچگاه به خطرهای شیاطین انس و جن گرفتار نخواهد شد. چنان که قرآن کریم از زبان شیطان - که از جن است - نقل می فرماید که گفته است: «من هرگز به بندگان مخلص الهی دسترسی ندارم و از انحراف آنان ناتوانم».
«لاغوینهم اجمعین الا عبادک منهم المخلصین؛ و همگی را گمراه خواهم ساخت مگر بندگان مخلصت را»[16].
«ان عبادی لیس لک علیهم سلطان الا من اتبک من الغاوین؛ یقینا بر بندگانم تسلط نخواهی یافت مرگ گمراهانی که از تو پیروی می کنند»[17].
بنابراین انسان مرمن تا وقتی که مراقب و هوشیار است و با آگاهی و عمل صالح مسیر بندگی خداوند را پیموده و همواره به یاد اوست هرگز دچار توهم و ترس های خیالی نخواهد شد و از وساوس شیطان انسی و جنی به دور خواهد بود ترس از نفوذ جن یا انس شیطانی آنجا خواهد بود که آدمی دچار غفلت و خودفراموشی شود و خدای نخواسته به لجن زار گناه آلوده شود. تنها در این صورت است که به دام شیطان انسانی و جنی مبتلا می گردد.
در پایان به شما دوست عزیز توصیه می کنیم خیلی در این گونه مسایل فکر نکنید بلکه با تکیه بر ایمان و عمل صالح به خصوص خواندن نماز اول وقت و تلاوت و تدبر در قرآن کریم و خواندن کتاب های مفید و ورزش و تفریح سالم و ارتباط با دوستان متعهد، آرامش و راحتی زندگی خود را تقویت کنید و مطمئن باشید که خداوند بزرگوار بندگانش را در همه حال یار و یاور است و از همه خطرات آنان را حفظ خواهد کرد که: «ان تنصروا الله ینصرکم و یثبت اقدامکم»[18]. برای مطالعه بیشتر به تفسیر نمونه ،جلد بیست و پنجم ،صفحه 156 مراجعه نمایید.
[1] الرحمن، آیه 39 و حجر، آیه 27
[2] حجر، آیه 27 - الرحمن، آیه 15
[3] ذاریات، آیه 56
[4] جن، آیات 11 و 14 و 15 - احقاف، آیه31
[5] جن، آیه 6
[6] احقاف، آیه 18. نگا: المیزان، علامه سید محمد حسین طباطبایی، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ پنجم1371، ج 20، ص 41
[7] نمل، آیه 39 -38
[8] نگا: نمل آیات 17 تا 39 - سبأ، آیه 14 - 12 - انبیاء، آیه 82
[9] نگا: مصباح یزدی، محمد تقی، معارف قرآن، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، چاپ دوم 1378 - ص 312 - 313
[10] جن، آیه 1 - احقاف، آیه 32 - 29
[11] نگا: معارف قرآن، ص311 - 309
[12] علامه طباطبایی، ترجمه تفسیرالمیزان، ج 18، ص 350، نشر مرکز فرهنگی رجاء
[13] جن، آیه 6
[14] نگا: معارف قرآن , محمدتقی مصباح یزدی , موئسسه در راه حق , قم , چاپ اول , 1367 ش , ج 1 - 3, ص 269 و المیزان علامه سید محمدحسین طباطبایی , موسسه الاعلمی للمطبوعات , چاپ مکرر, ج 7, ص 352
[15] نگا: المیزان , همان , ص 353. برداشتی از سایت پاسخگو ،مقام معظم رهبری
[16] حجر، آیه 40
[17] حجر، آیه 42
[18] محمد، آیه