تعریف احکام در اسلام
پاسخ
هر عمل و فعلی که از انسان سر می زند در شریعت اسلام حکمی دارد و تکلیف آن مشخص شده است بعضی از افعال ممنوع(حرام) و بعضی لازم الاجراء (واجب) و بعضی از آنان مباح هستند یعنی انجام و ترک آن فرقی ندارد و بعضی از این افعال انجام آن بهتر از ترک (مستحب) و دسته ای ترک آن بهتر از انجام آن است (مکروه) بنا بر این (احکام) همان اوامر و نواهی برای مکلفین می باشد. |
ثواب مستحب بالاتر است یا واجب؟
پاسخ
الف:احکام الهی که واجب یا حرام میشوند به لحاظ ملاکاتی است که آن احکام دارا میباشند . واجب در جایی است که این عمل، مصلحتی را دارا میباشد و این مصلحت؛ بخاطر جلالت شأنی که دارد؛ لازم العمل است و این مصلحت ملزمه، موجب وجوب یک امر میشود که شارع مقدس راضی به ترک آن نیست. اما عمل مستحبی،عملی است که اگر چه مصلحت دارد و مصلحت آن مورد رضایت شارع و ترغیب اوست ولی مصلحت آن؛ به حد لزوم نرسیده است ولذا شارع مقدس، اذن ترک آن را داده است. حرام هم؛ آن عملی است که مفسده در آن است و این مفسده؛ آن قدر عظیم است که شارع مقدس راضی به انجام آن نیست و مکروه؛ آن عملی است که اگر چه مفسده دارد اما ترک آن عمل؛ جایز است چرا که مفسده آن؛ به حد لزوم ترک؛ نرسیده است. ب:با توجه به مطلب فوق عمل واجب ثواب بیشتری دارد و فضیلت آن بالاتر است و اگر احیانا بین این دو تعارض پیش آید؛ عمل واجب، مقدم است و همچنین در آثار دینی از مستحباتی که موجب ضایع شدن واجبات باشد، نهی شده است. ج:البته واجبات؛ تکلیف هستند و اگر کسی آنان را انجام دهد و مستحبات را هم بجای آورد قهرا به ثواب فراوانی دست یافته است. د:مستحبات خود دارای مراتب هستند و همه در یک ردیف نیستند، مستحباتی مانند تهجد و اندیشه بسیار فراتر از برخی مستحبات دیگر هستند. |
فرق فتوی با حکم
پاسخ
| فتوی بیان حکم کلی شریعت است، مثل اینکه فقیه می گوید: شراب حرام است، فلان عمل واجب است و ...ولی حکم بیان حکم جزئی شرعی است، مثل اینکه: فقیه حکم به رؤیت هلال ماه کند، یا قاضی در مورد مال مورد نزاع، حکم به مالک بودن ِ یک نفر، کند. |
معنی کلمه احوط و احتیاط واجب
پاسخ
احوط از اصطلاحات فقهی است بمعنی مطابق با احتیاط. اگر این عبارت بعد از فتوی ذکر شود بمعنی احتیاط مستحبی و اگر بعد از فتوی نباشد به معنای احتیاط واجب است. احتیاط واجب بمعنی واجب بودن یک چیز است با این فرق که میشود در این مسأله مجتهد فتوی نداده است و می توان به مجتهد دیگر که درباره این مسئله فتوی دادهاست مراجعه نمود. در آخر جلد 2 کتاب توضیح المسائل مراجع بسیاری از اصطلاحات فقهی بیان گردیده است. |
چه اعمالی را باید انسان از زمان تولد تا زمان مرگ ،انجام دهد؟
پاسخ
از نظر دین مبین اسلام انجام امور واجب بمعنای شرعی آن با ورود به سن تکلیف که همان پدیدار شدن آثار بلوغ یا اتمام 15 سال قمری برای پسران و 9 سال قمری برای دختران است، آغاز می گردد . بنابراین قبل از سن بلوغ، هیچ فعلی بر انسان واجب نیست. بعد از بلوغ، هر مسلمانی مکلف است کارهایی را انجام دهد و از کارهایی بپرهیزد. در مورد واجبات، اگر شرایط وجوب (که بطور مفصل در رساله های عملیه ذکر شده است) در فعلی جمع شد، آن کار بایستی انجام گیرد. نماز از واجباتی است که تا دم مرگ از عهده انسان ساقط نمی گردد. وجوب حج علاوه بر شرایط عمومی تکلیفی، مشروط به استطاعت و توانایی مالی فرد است و همچنین واجباتی نظیر روزه ، خمس، زکات، جهاد و امر به معروف و نهی از منکر و... دارای شرایط خاصی هستند که در کتب مفصل فقهی نظیر رساله های عملیه مراجع معظم تقلید بیان شده اند. |