مفهوم فطرت
پاسخ
1- موجودات، از آن جهت که جمادات هستند، خاصیتهایی دارند که اصطلاحا به این خاصیت ها (طبیعت) می گویند، و موجودات، از آن جهت که زنده هستند، خاصیتهایی دارند که به آن خاصیتها (غریزه) می گویند، مثال اول مانند، سردی و گرمی، و مثال دوم، مانند احساس گرسنگی و تشنگی و... 2- انسان، علاوه بر این که جسم است و طبیعت دارد، موجود زنده است و غریزه دارد، اما علاوه بر غریزه، ویژگی های منحصر به نوعی دارد، که تنها انسان آن ویژگی ها را دارد، که اصطلاحا به این ویژگی ها و خلقت خاص انسان، فطرت می گویند. 3- فطرت آدمی، و خلقت ویژه او یا در ناحیه گرایشها است، یا در ناحیه ادراکات، یعنی تفاوت انسان و غیر انسان هم در همین دو نکته، و گرایشها و ادراکات می باشد،.گرایشهای ویژه انسان، را فطرت دل یا احساس، و ادراکات خاصّ انسان را، فطرت عقل، یا ادراک می نامند. |
چرا خدای سبحان، دین اسلام را در منطقه ای محدود (حجاز) ابلاغ نموده که بخش عمده مردم آن روزگار از آن محروم باشند؟
پاسخ
سؤالات را در چند بخش مورد تحلیل قرار میدهیم: الف. موقعیت جغرافیایی حجاز و بعثت آخرین پیامبر خدا (ص) در این سرزمین شگفت انگیزترین حوادث روزگار است، از سویی این منطقه در چهار راه عالم واقع شده است و اخبار مناطق دور دست و ابرقدرتهای عصر براحتی وارد مکه و مدینه میشد ولی اخبار این نقطه از عالم به جایی نمی رسید و این بهترین زمینه امنیتی برای ایجاد، تکمیل و رشد یک مکتب توحیدی و الهی بود. در تاریخ نقل است بعد از آنکه رسول اکرم صل الله علیه و آله به مدینه هجرت کرد و تقریبا تشکیل دولت داد و غزوات مهمی را انجام داده بود، از طرف شاه ایران که ابرقدرت وقت بود، به دست نشاندگان شاه در یمن دستور داده شد که پیامبر خدا (ص) را کتف بسته تحویل او دهند و آنان دو نفر مامور را برای دستگیری و جلب پیامبر (ص) به مدینه فرستادند!! و این قبل از هرچیز نشان دهنده این مطلب است که ابرقدرتی مثل ایران آن روز از اوضاع و احوال این سرزمین چه قدر بی خبر است؛ و اگر ابرقدرتها در جریان سرزمین حجاز بودند قهرا برای پیامبر (ص) مزاحمتهای سنگینی ایجاد میکردند. درست است که حضرت محمد صلی الله علیه و آله پیامبر خداوند است، اما قرار نیست تمام امور از طریق غیر عادی و اعجاز آمیز پیش رود و البته این مطلوب هم نیست و با بعضی از اصول هدایت اختیاری و انتخابی ناسازگار است، که بحث آن خارج از موضوع است، به هر تقدیر این یک نقطه قوت برای نهضت پیامبر اکرم (ص) و جریان مبعث ایشان است. |
فلسفه خمس
پاسخ
به طور کلی می توان گفت: پرداخت خمسِ اموال، دو نقش اساسی در زندگی مسلمان ها به ویژه شیعیان ایفا می کند: 1 - مادی (توزیع ثروت بر اساس عدالت اجتماعی)؛ 2 - معنوی ( تهذیب نفس). عدالت اقتصادی در پرتو بعثت پیامبران قرآن کریم یکی از مهم ترین دلایل اجتماعی بعثت پیامبران را زمینه سازی برای اقامه قسط و گسترش مطلق عدالت توسط خود مردم می داند: «لقد ارسلنا رسلنا بالبیّنات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط؛(1) ما پیامبران را با دلایل روشن و معجزات آشکار فرستادیم و کتاب و میزان حق و باطل را با آنان همراه ساختیم تا مردم (در پرتو تربیت دینی) به عدل و قسط قیام کنند». پس از آن بلافاصله می فرماید: «و انزلنا الحدید فیه بأس شدید و منافع للناس؛(2) و آهن را فرود آوردیم که در آن نیرویی شدید و سودهایی برای مردم است.» گرچه در آهن منافع فراوانی نهفته است، منتها یادآوری آن در کنار بعثت رسولان و کتاب و میزان، بدان دلیل است که این فلز را می تواند به صورت شمشیر و تیر و نیزه در آورده و متمرّدان از خط عدالت و بر هم زنندگان نظم اجتماعی را تنبیه کند. تعریف عدالت عدالت به مفهوم اتمّ آن عبارت است از: اعطای حق هر صاحب حقی که شامل حق الله نیز می شود. امام سجاد (ع) فرمود: «حق الله الاکبر علیک ان تعبده و لا تشرک به شیئاً؛(3) بزرگ ترین حق خدا این است که او را پرستش کرده و احدی را شریک او قرار ندهی.» گاهی عدالت به معنای قرار دادن هر چیزی در جای گاه و پایگاه مناسب خویش است؛ از انفاق و پرداخت حقوق مالی گرفته تا سخن گفتن به موقع و هر کسی را در مقام مناسب گذاشتن، و نیز توزیع و تولید ثروت به صورت مناسب و عادلانه. مقبولیت عدالت |
عشق به خدا و ازدواج
پاسخ
جواب اجمالی: در سیر تکاملی انسان به سوی خدا، ازدواج نه تنها مانع نیست بلکه می تواند انسان را کمک کند؛ یعنی ازدواج در این سیر در تعارض و تخالف با عشق به خداوند نیست. ازدواج هرگز به معنای وابسته شدن به عشقی همطراز عشق الاهی نیست، بلکه در مسیر رسیدن به حب خداوند قرار دارد. جواب تفصیلی: کسانی که با خداوند انس گرفته اند حاضر نیستند کسی را در این حریم جا دهند. چرا که خداوند می فرماید:« خدا برای هیچ مردی در درونش دو قلب قرار نداده است.»[1] اما باید بدانیم که ازدواج، دستور همان خدایی است که عشق او در دل انسان جا دارد. باید بدانیم ازدواج در سیر تکاملی انسان به سوی خدا است و در تعارض و تخالف با عشق به خداوند نیست. ازدواج هرگز به معنای وابسته شدن به عشقی همطراز عشق الاهی نیست، بلکه در مسیر رسیدن به حب خداوند است. نظر اسلام دربارۀ ازدواج: |
نام همسران و فرزندان حضرت علی(ع)
پاسخ
الف: اسماء بنت عمیس از زنان نامی جهان اسلام همسر حضرت جعفر بن ابی طالب بود که از همان سال های نخست بعثت ایمان آورد و همراه جعفر به حبشه مهاجرت نمود. بعد از شهادت جعفر، در زمان حیات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، به همسری ابوبکر در آمد و از ایشان محمد بن ابی بکر را داشت و بعد از مرگ ابوبکر به همسری حضرت امیر علیه السلام در آمد و از ایشان یحیی و محمد اصغر را داشت که یحیی در همان زمان حیات حضرت از دنیا رفت.[1]
ب: حضرت علی علیه السلام بنا بر سفارش حضرت فاطمه زهرا علیها السلام بعد از شهادت ایشان با امامه بنت ابی العاص، خواهر زاده حضرت زهرا سلام الله علیها، ازدواج نمود.(امامه دختر زینب بنت رسول الله صلی الله علیه و آله و پدرش ابوالعاص بود که در زمان جاهلیت با زینب ازدواج نموده و بعد از اسلام دو سال بعد از هجرت، پیامبر اکرم، بدون عقد مجدد او را به ابوالعاص بر گرداند.) بنابراین حضرت امیر علیه السلام دختر عثمان را به عقد خود در نیاورده اس |