آداب دست دادن

دست دادن یکی از آداب معاشرت است که به طور معمول بین افراد رایج است مثل سلام کردن ،«مصافحه‏» هم، «دوستى‏آور»، «کدورت‏زدا» و «محبت‏آفرین‏»است. ما علاقه خود و صمیمیت را با دست دادن ابراز مى‏کنیم.بر عکس، اگر با کسى کدورت و دشمنى داشته باشیم، از دست دادن با او پرهیز مى‏کنیم. به همین خاطر، این دستور مقدس و پر برکت اسلامى،در تحکیم رابطه‏هاى دوستى و اخوت، ثمر بخش است.

امام باقر (ع) فرمود: هر دو نفر مؤمنى که با هم دست ‏بدهند، دست‏ خدا میان دست آنان است و دست محبت الهى بیشتر با کسى است که‏ طرف مقابل را بیشتر دوست ‏بدارد. (۱)

و نیز امام صادق(ع) فرمود:

هنگامى که دو برادر دینى به هم مى‏رسند و با هم دست مى‏دهند،خداوند با نظر رحمت‏ به آنان مى‏نگرد و گناهانشان، آن سان که برگ‏درختان مى‏ریزد، فرو مى‏ریزد، تا آنکه آن دو از هم جدا شوند. (۲) .

شیوه مصافحه

دست دادن نیز، همچون سلام، ادب و آدابى دارد. یکى از آنها پیوستگى و تکرار است. در یک سفر و همراهى و دیدار، حتى چند بار دست دادن نیز مطلوب است.

ابوعبیده نقل مى‏کند: همراه امام باقر(ع) بودم. اول من سوار مى‏شدم، سپس آن حضرت. چون بر مرکب خویش استوار مى‏شدیم،سلام مى‏داد و احوالپرسى مى‏کرد، چنان که گویى قبلا یکدیگر راندیده‏ایم. آنگاه مصافحه مى‏کرد. هرگاه هم از مرکب فرود مى‏آمدیم و روى زمین قرار مى‏گرفتیم، باز هم به همان صورت، سلام مى‏کرد ودست مى‏داد و احوالپرسى مى‏کرد و مى‏فرمود: «با دست دادن دو مؤمن،گناهانشان همچون برگ درختان فرو مى‏ریزد و نظر لطف الهى با آنان است، تا از هم‏جدا شوند.» (۳) .

از آداب دیگر مصافحه، فشردن دست، از روى محبت و علاقه‏است، اما نه در حدى که سبب رنجش و درد گردد. (۴)

جابر بن‏عبدالله مى‏گوید: در دیدار با رسول خدا(ص) بر آن‏حضرت سلام کردم. آن‏حضرت دست مرا فشار داد و فرمود: دست ‏فشردن، همچون بوسیدن برادر دینى است. (۵)

«مصافحه‏» هم، «دوستى‏آور»، «کدورت‏زدا» و «محبت‏آفرین‏»است. ما علاقه خود و صمیمیت را با دست دادن ابراز مى‏کنیم.بر عکس، اگر با کسى کدورت و دشمنى داشته باشیم، از دست دادن با او پرهیز مى‏کنیم.

همچنین هنگام مصافحه، طول دادن و دست را زود عقب نکشیدن‏از آداب دیگر این سنت اسلامى است. در مصافحه، پاداش کسى بیشتراست که دستش را بیشتر نگه دارد. (۶)

پیامبر اسلام(ص) نیز این سنت نیکو را داشت که چون با کسى‏دست مى‏داد، آن قدر دست‏خود را نگه مى‏داشت، تا طرف مقابل دست‏خود را سست کند و عقب بکشد. (۷)

بارى ... محبت قلبى را باید آشکار ساخت.

علاقه، گنجى نهفته در درون است که باید آن را استخراج و آشکارکرد، تا از برکاتش بهره برد. روشنترین خیر و برکتش، تقویت دوستیهاو تحکیم آشناییها و رابطه‏ها است. به دستور اسلام، هرگاه مؤمنى راملاقات مى‏کنید، مصافحه کنید، خوشرویى و چهره گشاده و بشاش وخندان به هم نشان دهید. (۸)

از آداب دیگر مصافحه، فشردن دست، از روى محبت و علاقه‏است، اما نه در حدى که سبب رنجش و درد گردد.

از آثار دیگر مصافحه، «کینه‏زدایى‏» است. پیامبر خدا(ص) فرمود:

«تصافحوا، فان التصافح یذهب السخیمة‏» (۹) و «تصافحوا فانه یذهب بالغل‏». (۱۰) مصافحه کنید و دست دهید، چرا که آن، کینه و کدورت را مى‏زداید.

دست دادن با زنان

بر اساس «مکتبى‏» بودن مرز دوستی ها و رابطه ‏ها و معاشرت ها، دست ‏دادن با نامحرم، حرام است و صرف دوستى و رفاقت و آشنایى و همکار بودن یا ملاحظات سیاسى و دیپلماسى در سفرهاى خارجى و دیدارهاى رسمى، دلیل نمى‏شود که کسى با نامحرم و اجنبى، مصافحه‏کند. روشنفکر مآبى در این مساله جایى ندارد. رسول خدا فرمود: بازنان دست نمى‏دهم (۱۱) (البته زنان نامحرم). و در حدیث نبوى دیگرى‏آمده است:

«اگر زنى بخواهد با مرد نامحرم دست ‏بدهد (که نباید دست دهد) و ناچار باشد، یا بخواهد با او «بیعت‏» کند، از پشت لباس (و با وجود حایل و پوشش دست،دستکش) مانعى ندارد.» (۱۲)

البته معیار عمل، فتواى مجتهدى است که از او تقلید مى‏کنید و هر مسلمان متعهد، باید براى عمل خود ملاک و حجت‏شرعى داشته باشد.

دست دادن، چگونی و آداب و اصول

زودتر از فرد بزرگتر یا مقام بالاتر ، دست خود را پیش نبرید.

دست دادن، چگونی و آداب و اصول

زودتر از فرد بزرگتر یا مقام بالاتر ، دست خود را پیش نبرید.

1. وقتی وارد جمعی می شوید لازم نیست به همه دست بدهید بهتر است با آرامش بایستید و احوال پرسی بکنید (به خصوص وقتی دیگران نشسته باشند یا مشغول انجام کاری باشند)
2. با افرادی که صمیمی نیستید دست دادن نباید خیلی سرد و نه خیلی محکم باشد.
3. از دست دادن طولانی خودداری کنید ضمن این که دست خود را خیلی سریع پس نکشید.
4. بهتر است هنگام دست دادن دست کش خویش را از دست خارج کنید.
5. وقتی کسی دست خویش را جهت احوال پرسی پیش می آورد وی را معطل نگذارید.
6. با نوک انگشتان دست ندهید.
7. هنگام احوال پرسی و دست دادن بهتر است ارتباط چشمی نیز برقرار کنید.(به جای اینکه به پایین یا جای دیگر نگاه کنید)
8. هنگام دست دادن، کلید یا چیز دیگری را در دست نداشته باشید.
9. به منظور احترام بیش تر، بهتر است از ماشین پیاده شوید سپس دست دهید و احوال پرسی کنید.
10. برای دست دادن، دست خود را از فاصله دور دراز نکنید.
11. با دست آلوده به دیگران دست ندهید.
12. وقتی بخواهید به چند نفر دست بدهید، با آنان ارتباط چشمی نیز برقرار کنید.(نه این که با نفر اول صحبت کنید و به بقیه فقط دست دهید.
13. هنگامی که کسی چیزی در دست دارد یا مشغول انجام دادن کاری با دست است، جهت دست دادن پیش قدم نشوید.
14. وقتی دست شما خیس است برای دست دادن پیش قدم نشوید.