دعای «اهدنا الصراط المستقیم» در نماز ده مرتبه و دعای «صلوات بر پیامبر و اهل بیتش علیهم السلام» نه مرتبه خوانده می شود. ارتباط این دو دعا این است که در روایات، صراط مستقیم را به اهل بیت علیهم السلام تفسیر کرده اند. از امام صادق علیه السلام می خوانیم که در تفسیر آیه «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ» فرموده اند: الطریق و معرفة الامام؛ منظور، راه و شناخت امام است. و نیز در حدیث دیگری از همان امام نقل شده: «و اللَّه نحن الصراط المستقیم؛ به خدا سوگند ما صراط مستقیم هستیم» در حدیث دیگری باز از همان امام می خوانیم که فرمود: «صراط مستقیم، امیر مؤمنان علی علیه السلام است»(تفسیر نمونه، ج 1، ص 50) صراط مستقیم راه خداست و نمایانگر راه خدا، اهل بیت علیهم السلام هستند. ارتباط دعای «اهدنا الصراط المستقیم» و «اللهم صل علی محمد و آل محمد» پیوند خدا و ولایت است. فراموش نکردن ولایت است که امروز آن ولی خدا، حضرت صاحب الزمان عجل الله فرجه است. دریافت دین از طریق ولایت و پیامبر صلی الله علیه و آله است. دین مقبول فقط باید از طریق پیامبر و جانشینانش باشد. |
«یس»(یاسین) و «طه»(طاها) بر اساس روایات، اسامی پیامبر خدا، صلی الله علیه و آله هستند. «طه» به معنای «یا رجل»(ای مرد) است و در پاره ای از اشعار عرب نیز به کلمه «طه» برخورد می کنیم که مفهومی شبیه «یا رجل» و یا نزدیک به آن دارد که بعضی از این اشعار ممکن است مربوط به آغاز اسلام یا قبل از اسلام باشد. این موضوع نیز جالب توجه است که در حدیثی از امام صادق علیه السلام می خوانیم که: طه از اسامی پیامبر است و معنای آن «یا طالب الحق»، «الهادی الیه» ای کسی که طالب حقی، و هدایت کننده به سوی آنی. (بحار الأنوار، ج 16، ص 86) از این حدیث چنین برمی آید که طه مرکب از دو حرف رمزی است. «ط» اشاره به طالب الحق و «ه» اشاره به هادی الیه می باشد. آخرین سخن در این زمینه این که کلمه طه مانند یس بر اثر گذشت زمان، تدریجا به صورت اسم خاص برای پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله درآمده است تا آن جا که آل پیامبر صلی الله علیه و آله را نیز «آل طه» می گویند. و از حضرت مهدی در دعای ندبه «یا بن طه» تعبیر شده است.(تفسیر نمونه، ج13، ص 157) هر اسمی که از قرآن، روایات و عرف استفاده می شود؛ اگر اسم خدا نباشد و اسمی نباشد که بر حقارت شخص دلالت کند؛ اشکالی ندارد. مثلا کسی اسم فرزندش را رحمان نامگذاری نکند. چون اسم خداست. اسم فرزندش را «عبدالرحمان» بگذارد. بهترین اسامی، اسم خداست با پیشوند کلمه عبد یا بنده در اول یا اخر اسم مثل «خدابنده»؛ «عبدالله». بهترین اسم، اسمی است که از اسامی خداوند گرفته شود و بعد از آن اسامی پیامبر و اهل بیت علیهم السلام و اسامی انبیاء سابق علیهم السلام. اسامی پیامبر: محمد، احمد، عبدالله، یس، طه. کنیه پیامبر: ابو القاسم القاب پیامبر که قابل نامگذاری است: بشیر، رحمت، مصطفی، منیر، نعمت، رسول، امین و... . اسامی زنان وارد شده در قرآن: مریم. البته در قرآن با صراحت، نامی از آسیه همسر فرعون برده نشده است. اسامی معرفی شده در روایات: فاطمه، راضیه، مرضیه، صدیقه، حوریه، انسیه، زهرا، بتول، زکیه، فائزه، کوثر، زینب، رقیه و... . |
صله از ماده «وصل» است و رحم، نشان از بستگان نسبی است. در اصطلاح به مادر، رحم، گفته می شود. چون اولاد از رحم مادر متولد می شوند. در نتیجه صله رحم یعنی خبرگیری، دستگیری و احسان، نیکی و مهربانی به اقوام نسبی است. اقوام نسبی چه کسانی هستند؟ پدر، مادر، پدر بزرگ، مادر بزرگ، برادر، خواهر، عمو، عمه، دایی، خاله و فرزندانشان. صله رحم با دید و بازدید، تلفن، نامه نگاری و ایمیل انجام می گیرد. صله رحم در مقابل قطع رابطه است. لازم نیست که هر روز به اقوام سر بزنید. مهم این است که از نظر عرف گفته نشود: فلانی با اقوام قطع رابطه کرده است. در این مورد به چند روایت از معصومان علیهم السلام اشاره می کنیم. الف. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرموده اند: «صِلُوا أَرْحَامَکمْ وَ لَوْ بِالسَّلَامِ؛ صله رحم انجام دهید هر چند با سلام کردن باشد»[1] ب. در روایت دیگری آن حضرت صلی الله علیه و آله می فرمایند: «صِلْ رَحِمَک وَ لَوْ بِشَرْبَةٍ مِنْ مَاء؛ صله رحم انجام دهید هر چند با یک لیوان آب باشد»[2] ج. امام صادق علیه السلام فرمودند: «صِلُوا أَرْحَامَکمْ وَ لَیسَ تَصِلُونَهُمْ بِشَی ءٍ أَفْضَلَ مِنْ کفِّ الْأَذَی عَنْهُمْ؛ صله رحم انجام دهید. بهترین نوع صله رحم این است که آزارت به اقوام نرسد»[3] د. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «صله رحم باعث طولانی شدن عمر می شود و مرگ های ناگهانی و بد را دفع می کند»[4]
پی نوشت ها: |
پاسخ
بله؛ کشاورز واقعی خداست. اگر در کشاورزی، اسبابی همچون آب، هوا، خاک و انسان دخیل است؛ این اسباب هم مخلوق خداست. خطوطی که بر روی کاغذ نگاشته شده است را می توان گفت: انسان نگاشته است و می توان گفت: توسط قلم نگاشته شده است. در واقع با جوهر قلم نوشته شده است؛ ولی قلم و جوهر را بشر آفریده و همه کاره بشر بوده است. لذا نویسنده واقعی انسان است. اگر خداوند به انسان قدرت کشت و زرع نمی داد، آیا می توانست کشت کند؟ برای اثبات این موضوع مطالبی که در تفسیر نمونه آمده است؛ ذکر می کنیم: «آیا هیچ در باره آنچه کشت میکنید اندیشیدهاید؟؛ أَ فَرَأَیْتُمْ ما تَحْرُثُونَ» «آیا شما آن را میرویانید یا ما میرویانیم؟ ؛أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ» جالب اینکه در آیه اول تعبیر به تحرثون از ماده «حرث» میکند که به معنای کشت کردن(افشاندن دانه و آماده ساختن آن برای نمو است) و در آیه دوم تعبیر به «تزرعونه» از ماده زراعت میکند که به معنای رویانیدن است. بدیهی است کار انسان تنها کشت است؛ اما رویانیدن تنها کار خدا است. لذا در حدیثی «از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمود: «لا یقولن احدکم زرعت و لیقل حرثت فان الزارع هو اللَّه؛ هیچیک از شما نگوید: من زراعت کردم. بلکه گوید کشت کردم(دانه افشاندم) زیرا زارع حقیقی خدا است» شرح این دلیل چنین است که انسان کاری را که در مورد زراعت میکند؛ بی شباهت به کار او در مورد تولد فرزند نیست،. دانهای را میافشاند و کنار میرود. این خداوند است که در درون دانه یک سلول زنده بسیار کوچک آفریده که وقتی در محیط مساعد قرار گرفت؛ در آغاز از مواد غذایی آماده در خود دانه، استفاده میکند؛ جوانه میزند و ریشه میدواند. سپس با سرعت عجیبی از مواد غذایی زمین کمک میگیرد و دستگاه های عظیم و لابراتوار های موجود در درون گیاه به کار می افتد و غوغایی برپا می کند ساقه و شاخه و خوشه را می سازد و گاه از یک تخم صدها یا هزاران تخم بر می خیزد. دانشمندان میگویند: تشکیلاتی که در ساختمان یک گیاه به کار رفته از تشکیلات موجود در یک شهر عظیم صنعتی با کارخانه های متعددش شگفت انگیزتر و به مراتب پیچیده تر است»(تفسیر نمونه، ج 23، ص 250-249) |
پیش از پرداختن به پاسخ مقدمتاً لازم است به این نکته اشاره شود که این پاسخ، مبتنی بر این است که ما طوفان زمان حضرت نوح علیه السلام را جهانی بدانیم. امّا بر اساس دیدگاه دیگری که عده ای طوفان را محدود به قوم و محدودۀ حضرت نوح علیه السلام می دانند؛ اصلاً این پرسش ها مطرح نمی شود و شاید با توجه به این که از یک طرف این طوفان امر قطعی بین تمام ادیان الاهی و حتی غیر الاهی است و از طرف دیگر این پرسش ها و مانند آن برای برخی بدون پاسخ بود؛ آن تعداد را بر آن داشت که طوفان زمان حضرت نوح علیه السلام را محدود بدانند. در این بخش ضمن طرح چند پرسش، به پاسخ آن می پردازیم. 1- آیا طوفان زمان حضرت نوح علیه السلام جهانی بوده است؟ آیه 27 سوره نوح و روایتی که ذکر شد و برداشتی که مفسران از آیات قرآن، داشته اند؛ نشان از جهانی بودن طوفان در زمان حضرت نوح می باشد. 2- حضرت نوح چگونه از هر حیوانی یک جفت در کشتی جای داد و چگونه تمام حیوانات جهان را جمع کرد؟ اول این که طوفان زمان حضرت نوح، یک معجزه الاهی بوده است و با معجزه و عنایت خداوند، امکان جمع آوری همه حیوانات است. دوم این که بر اساس روایت منقول از امام صادق علیه السلام حضرت نوح مأمور شد تا تمام حیوانات را خطاب کرده تا در نزد ایشان جمع شوند؛ و همگی حاضر شدند و از هر کدام یک جفت انتخاب کرد. ضمن این که نیازی نبود که موجودات دریایی داخل کشتی باشند. سوم این که معلوم نیست که در تمام قاره ها، جمعیت انسانی و حیوانی در زمان حضرت نوح بوده باشد. شاید خالی از سکنه بوده است. دنیای امروز را با دنیای زمان حضرت نوح مقایسه نکنید. در زمان حضرت آدم در دنیای به این بزرگی فقط دو نفر(آدم و حوا) سکونت داشتند. چهارم این که براساس روایت منقول، کشتی حضرت نوح یک کشتی کوچک و معمولی نبوده است؛ بلکه یک کشتی بسیار بزرگ و دارای چندین طبقه بوده است. لذا فضای مناسبی برای جا دادن انواع حیوانات داشته است. پنجم این که انسان های مؤمن ساکن، در کشتی، حدود هشتاد نفر بودند و فضا برای سکونت حیوانات بوده است. ششم این که جمعیت دنیای عصر حضرت نوح، زیاد نبوده است. حضرت نوح اولین پیامبر اولو العزم بوده است. در نتیجه جمعیت انسانی حتی حیوانی آن روز به اندازه پراکندگی و جمعیت امروز نبوده است. 3- چگونه حیوانات در تمام دنیا پخش شد؟ بنده از جنابعالی می پرسم که آیا دنیای امروز یک روزه به این شکل درآمد؟ خواهید گفت: خیر و به تدریج به این نقطه از جمعیت و وسعت رسید. لذا در زمان حضرت نوح ضرورتی نداشت که هر حیوانی بعد از پیاده شدن از کشتی فوری به جایگاه خودش برگردد. به تدریج تولید مثل انجام گرفت و جابه جایی صورت پذیرفت. چون در انسان و حیوانات رکون و سکون وجود ندارد. امروزه شما می بیندید که ایرانی ها در تمام قاره ها ساکن هستند. فلان نهنگ از اقیانوسی به اقیانوس دیگر سفر کرده و به تولید مثل می پردازد. حتی در حیوانات خشکی هم تحرک و جابجایی است. آن خدایی که از یک زن و مرد، دنیا را پر از جمعیت کرد؛ می تواند پر از حیوانات کند. |