از سخنان معصومان (ع) چنین بر می آید که پیروان ادیان گذشته در حال عادی می بایست نماز را تنها در پرستشگاههای مخصوص خویش بجای آورند. نماز گزاردن در خارج از معابد، تنها در حال اضطرار و ناچاری برای آنان روا بوده است.[۱۵] در اسلام با آنکه بر نمازگزاردن در مسجد، تأکید فراوان شده است؛ ولی نماز در خارج از مسجد نیز صحیح و موجب انجام تکلیف به شمار می آید. به دیگر سخن، برای امّت محمد (ص) همه زمین، مسجد است. برای تأیید این مطلب به حدیثی که به صورت متواتر از رسول گرامی اسلام(ص) نقل شده است، اشاره می شود: «پنج چیز به من عطا شده که به هیچیک از پیامبران پیشین داده نشده؛ یکی از آنها این است که تمامی زمین برای من مسجد است و خاک آن نیز وسیله طهارت است …».[۱۶]
این حکم الهی، تخفیفی بزرگ برای امّت پیامبر (ص) است که عارفان وارسته، در سخنان خویش، به آن اشاره نموده اند.[۱۷]
در هر صورت برای امت پیامبر خاتم (ص) با آنکه همه زمین، پرستشگاه است؛ مسجد، جایگاهی خاص و محضری ویژه است که برای عبادت خالصانه و پرحضور فراهم گشته است. نقش مسجد در این زمینه چندان آشکار و روشن است که نیازی به استدلال دارد.