ازدواج در ماه های محرم و صفر
پاسخ
ازدواج امر مقدس و مورد تأکید دین و اولیاء آن می باشد، از طرفی هر فعل و عملی که موجب اهانت به مقدسات و اولیاء دین باشد حرام و خلاف است؛ اما ازدواج در ماه های مذکور بستگی به نوع و کیفیت آن و عرف دارد، پس چنانچه بگونهای باشد که عرف آن را اهانت تلقی نماید، باید ترک شود و در غیر این صورت هیچ مانع ندارد. البته ایامی مانند عاشوراء و تاسوعا یا 28 صفر معلوم است که با حفظ حرمت ائمه هدی علیهم السلام سازگار نیست. |
حدیث پیامبر اکرم (ص)درباره ازدواج با بستگان نزدیک
پاسخ
درباره این حدیث باید بگوییم که چنین حدیثی از پیامبر اکرم (ص) وجود دارد که شما می توانید به کتاب لسان العرب ،جلد اول صفحه 639 مراجعه نمایید .در این کتاب آمده است که اغتربوا لا تضووا که تضووا در زبان عربی به بچه ای گفته می شود که جسمی نحیف و چهره ای متمایل به زردی داشته و از کمبود رنج می کشد [1]اما لازم به ذکر است که این گونه احادیث در زمره احادیث ارشادی می گنجند یعنی احادیثی که ارشاد و راهنما و یادآور حکم عقل هستند و عقل ما هم به این گونه احادیث حکم می کند بنابراین در این زمانه که با آزمایشات مختلف می توان پیش از ازدواج به سلامتی و یا ناقصی فرزند مزدوجین پی برد نظیر آزمایشات ژنتیک و ... می توان ارزش این حدیث را فهمید چرا که به اذعان همین آزمایشات احتمال ناقصی فرزند در میان ازدواج های فامیلی بیش از سایر ازدواج هااست البته این دلیل نمی شود که به طور کلی ازدواج های خویشاوندی قطع شود زیرا اگر آزمایشات ایرادی را تشخیص ندهند چون این آزمایشات مبتنی بر مسائل عقلی هستند و در واقع عقل بشری است که این گونه امکانات را فراهم آورده است دیگر دلیلی بر ممنوعیت این گونه ازدواج ها دیده نمی شود. |
مرزها در خانواده از دیدگاه اسلام و مکتب ساخت نگر / سالاری فر، محمد رضا
عضو پژوهشکده حوزه و دانشگاه
این مقاله با بررسی مفهوم مرزها در خانواده و مفاهیم مرتبط با آن، از دیدگاه ساخت نگری مینوچین، به شرح انواع مرزها در خانواده و تأثیر آنها در کارایی و تعادل خانواده پرداخته است.سپس به درمان مشکلات خانواده از طریق مرزسازی اشاره می کند. در بخش دوم مقاله، حدود و مرزها در خانواده از دیدگاه اسلام بررسی شده است. این حدود در زمینه روابط جنسی، نوع تعامل زن و مرد، فضاهای روان شناختی در خانواده و نوع روابط خانواده با سایرین تبیین می شود. در پایان مقاله مرزهای خانواده در دو دیدگاه مقایسه شده است. هر دو دیدگاه بر لزوم دوری یا نزدیکی و بسته یا باز بودن برخی روابط اعضای خانواده و لزوم وجود فضای روان شناختی متمایز برای زیرمنظومه ها در خانواده تأکید دارند. در عین حال تعالیم اسلام مرزها در خانواده را با گستره بیشتری در نظر گرفته و بر بعد اخلاقی آن تأکید می کند. روش تحقیق در این مقاله در بخش اول توصیفی تاریخی و در بخش دوم تحلیل محتوا براساس روشهای استنباطی در آیات قرآن و احادیث است.
واژه های کلیدی: مرزهای خانواده، ساخت خانواده، خانواده درمانی، اسلام و خانواده.
در نظام آفرینش، هر موجودی با نامی شناخته می شود و در این میان، انسان با عنوان اشرف مخلوقات معرفی شده است. در حقیقت، نام تا حدودی نماینده هویت انسان است. امروزه در برخی علم ها مانند روان شناسی، جامعه شناسی و روان شناسی اجتماعی، به مسئله نام توجه فراوانی شده است.
یافته های علم ارتباط شناسی در این باره، مؤید آن است که نام نیکوی فرد می تواند ارتباط او را با محیط پیرامون و اطرافیان خود بهتر و سازنده تر کند. به همین دلیل، خانواده ها نام های شایسته و مناسب برای فرزندان شان انتخاب می کنند. در عالم تبلیغات، صاحبان مؤسسه ها و شرکت های تولیدی و تجاری نیز برای یافتن عنوان نیکو برای کالاها و فرآورده های خود در تلاشند تا از این طریق، ذهنیت بهتری را برای مصرف کنندگان ایجاد کنند و مستقیم یا غیرمستقیم بر میزان و نوع مصرف کالاها اثر گذارند. به طور کلی، نام و عنوان، حالتی چند بُعدی دارد و می تواند کارکردهای مختلفی را برای افراد و یا مؤسسه ها به همراه داشته باشد. اهمیت نام نیکو در زندگی فرزندان، تا آن جاست که از رسول خدا صلی الله علیه و آله و امامان دین علیهم السلام روایت های فراوانی در این باره بیان شده است. برای مثال، از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل است:
مِنْ حَقِّ الْوَلَدِ عَلی والِدهِ ثَلاثَةٌ؛ یُحَسِّنُ اسْمَهُ وَ یُعَلِّمُه وَ یُزَوِّجُهُ اِذا بَلَغَ.
از حقوق فرزند بر پدر، سه چیز است: نام او را نیکو بنهد، به او نوشتن بیاموزد و هنگام بلوغ او را به ازدواج درآورد.
و باز می فرماید: «یا علی، حق فرزند بر پدر این است که نام نیکو بر او نهد و نیکو ادبش کند».
از حضرت رضا علیه السلام نیز روایت است: «بهترین نام و کنیه را برای فرزند انتخاب کنید».
در حکایتی آمده است:
از طرف پادشاه روم، غلامی نصرانی به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم اهدا شد. حضرت از او پرسید: اسمت چیست؟ گفت: عبد شمس (بنده خورشید). فرمود: اسمت را عوض کن که من تو را عبدالوهاب (بنده خدای بخشنده) می نامم.
همچنین، امیر عنصر المعالی قابوس بن وشمگیر، در قابوس نامه خود چنین می نویسد:
«اگر پسریت آید، ای پسر، اول چیز باید که نام خوش برو نهی که از جمله حق های پدران بر فرزندان یکی آن است که او را نام خوش نهد».
در حقیقت، نام، یکی از مهم ترین ابعاد شخصیت انسان است و ریشه در هویت او دارد. بزرگان دین و نیز صاحب نظران و اندیشمندان غربی، اهمیت نام نیکو را در زندگی انسان متذکر شده اند.
نام شخص، ردایی نیست که تنها بر گرد او پیچیده شده باشد و کسی بتواند آن را به آسانی از او برباید، بلکه لباس کاملاً پیوسته به اندام اوست که همچون پوست بدن او بالیده و رشد کرده است و کسی نمی تواند بدون صدمه زدن به او آن را از تن وی بیرون آورد.
امروزه بیشتر از هر زمان، اسامی انتخابی از شخصیت ها و طبیعت، به سوی احساسات کشیده شده است. این نام ها هر چند نسبت به اسامی عناصر متهم تاریخ، چون چنگیز و تیمور مرتبه برتری دارند، نسبت به شخصیت های پرمحتوا و برجسته بسیار عقب ترند. انتخاب نام ائمه هدی و اولیای خدا، روح طفل را با آشنایی با صاحب نام خود، به سوی تکامل و سعی در تشبیه به آن وجودهای مبارک سوق می دهد.
پیام متن:
1. اهمیت نام نیکو در زندگی انسان.
2. تأکید اسلام بر انتخاب نام نیکو برای فرزندان، به عنوان یکی از وظایف پدران و مادران.
همانگونه که پیشتر اشاره شد، محیط خانواده مملکت کوچکی است که باید گرم نگهداشته شود. ریاست منزل از نظر قرآن، به عهده ی مرد است و مرد باید طوری رفتار کند که هم در میان خانواده نفوذ کلمه داشته باشد و هم بر دل افراد خانواده حکومت کند.
افراد خانواده، خاصّه زن، باید خودسر نباشند، از مرد خانواده فرمان برند و با دل و جان از او متابعت کنند، نه از روی اکراه و اجبار، چه اساس نسل و مسئولیت انسان بر اختیار استوار است و اگر زن وظیفه شناس نباشد و تنها بر اثر اجبار شوهر به کارهای منزل رسیدگی کند نمی توان به
گرمی روابط خانواده امیدوار بود و به محض خروج فرد از خانه، زن مسئولیت های خود را انجام نخواهد داد.
انجام مسئولیت زن در خانه و مرد درخارج از منزل- و نیز فرماندهی و فرمانبری در سپاه- باید بر اساس دل باشد، یعنی زن با اشتیاق و میل قلبی کارهای خانه را انجام دهد و همسر را فرمان برد.
وضع فرمانده و فرمانبردار، زن و شوهر، پدر و پسر، رئیس و مرئوس باید به گونه ای محبّت آمیز باشد که هر کدام با اشتیاق و اختیار انجام وظیفه کنند. تنها در این صورت است که در محیط کار، محیط خانه و در سراسر مملکت موفقیت و پیروزی، صفا و صمیمیت حاکم می شود. اگر چه مرد فرمانده و رئیس خانه است، ولی باید بداند که هنگامی در فرماندهی و ریاستش موفّق خواهد شد که بر قلوب افراد خانواده اش حکومت کند، یعنی دل آنها را به تسخیر خود در آورد.