اساساً ساختن مسجد، عملی عبادی است و فضائل و ثواب های ذکر شده در احادیثی که در این زمینه وارد شده است، مخصوص کسانی است که با انگیزه های الهی اقدام به بنای مسجد می کنند. پیامبر اکرم (ص) در حدیثی نورانی ضمن بر شمردن پاره ای از موهبت ها و پاداش هایی که خداوند متعال برای سازندگان مسجد در نظر گرفته است، آنان را ولی الله؛ یعنی دوست و یاور خدا، معرفی فرموده است.[۳۸]
امام باقر (ع) در مقام بیان پاداش و ثواب الهی به سازندگان مساجد می فرماید: « هر که مسجدى بسازد، اگر چه باندازه لانه قطاه (پرندهاى به اندازه کبوتر، که طوقى شبیه فاخته یا قمرى به گردن دارد و ظاهرا همان اسفرود فارسى است که در ریگها با سینه خود خانه می سازد و در اینجا کنایه از کوچک بودن محلّ است) باشد، خداوند عزّ و جلّ برایش در بهشت خانهاى بنا می کند».[۳۹] البته پر واضح است تعیین محلی به اندازه آشیانه کبوتر نمی تواند مورد استفاده نمازگزاران واقع شود و منظور از این حدیث شریف آن نیست که ساختن مسجدی بدین کوچکی مطلوب است؛ بلکه مراد، تأکید بر اهمیت مسجد سازی است تا همگان بتوانند با امکانات کم در ساختن مسجد شرکت نموده و به پاداش این عبادت بزرگ، نائل شوند. ابو عبیده حذّاء می گوید: «شنیدم امام صادق (ع) فرمود: هر که در دنیا مسجدى بنا کند، خداوند در بهشت برایش خانهاى بنا مىکند. تا اینکه روزی در راه مکه با چیدن سنگها مسجدى مىساختم که ابو عبد اللَّه صادق (ع) بر من گذشت، به آن حضرت عرض کردم: قربانت شوم امیدوار باشم که این مسجد از همان مساجد باشد؟ ابو عبد اللَّه صادق (ع) فرمود: بلى».[۴۰] این نکته نیز گفتنی است خانه ای که خداوند متعال وعده آن را به سازندگان مسجد، در بهشت داده است، خانه ای معمولی نیست، بلکه خانه ای متناسب با عظمت و بزرگی سرای آخرت است و اذهان انسانها که معمولا با کوچکی و محدودیت عالم مادّی خو گرفته است، توان درک عظمت آن را ندارد.