1- انتخاب رفیق
قال علی علیه السلام: سل عن الرفیق قبل الطریق و عن
الجار قبل الدار. نهج البلاغه / نامه 31
قبل از مسافرت، از رفیق و همسفرت
سؤال کن و اطلاع بیاب، و قبل از تهیه مسکن از همسایه‌ات آگاه شو.
2 - انتخاب
رفیق هم طراز
اذا صحبت فاصحب نحوک فلا تصحب من یکفیک فانّ ذلک مذلة
للمؤمن. مکارم الاخلاق / 131
هنگام همنشینی، با سطح خود همراه شو، نه با کسی
که به تو برسد. چراکه این کار موجب خواری مؤمن است.
3 - انتخاب رئیس
قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: اذا کان ثلاثة فی سفر فلیؤمّروا
احدهم. کنزالعمال / 17550
هرگاه سه نفر به مسافرت روند باید یکی از آنان
مسئول کارها و تصمیمات شود.
4 - صدقه
قال الصادق علیه السلام: افتتح
سفرک بالصدقة و اخرج اذا بدالک فانّک تشتری سلامة نفسک. بحار / 100 /
103
سفر خود را با صدقه آغاز کن و هرگاه خواستی بیرون برو، زیرا (با صدقه
دادن) سلامت سفرت را می خری.
5 - به دیگران اطلاع دادن
عن ابی عبدالله
علیه السلام قال: قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله حقّ علی المسلم اذا اراد
سفرا ان یُعلم اخوانه و حق علی اخوانه اذا قدم ان یأتوه. کافی / 2 /
174
پیامبر فرمودند وظیفه هر مسلمانی است که وقتی خواست به مسافرت برود
دوستان و برادرانش را مطلع کند و دوستانش نیز وظیفه دارند هرگاه برگشت به دیدنش
بروند.
6 - تهیه زاد و توشه
امام صادق علیه السلام فرمود: «دِرهَمٌ فى
الحجّ اَفضَلُ من اَلْفَىْ اَلْفٍ فى ما سوى سَبِیلِ اللّه» ، مصرف یک درهم در راه
حج، از دو میلیون درهم در غیر حج بهتر است (گرچه مصرفهاى دیگر هم در راه خدا
باشد).
7- موافقت با دوستان
قال لقمان لابنه: تزوّد معک الادویة فتنتفع
بها و من معک و کن لاصحابک موافقا الاّ فی معصیة الله. بحار / 73 / 275
[در
مسافرت] توشه زیاد بردار تا خود و همراهانت از آن بهره برند و با همراهانت موافق و
همراه باش جز در گناه و عصیان پروردگار.
8 - دعا و نماز خواندن
قال
الرضا علیه السلام: و اذا اردت سفرا فاجمع اهلک و صلّ رکعتین و قل اللهم انی
استودعک دینی و نفسی و اهلی و ولدی و عیالی. مستدرک /2 /2 5
هرگاه خواستی به
مسافرت روی، خانواده خود را گرد آور و دو رکعت نماز بخوان و بگو «خدایا دینم و خود
و خانواده و زن و فرزندم را به تو می‌سپارم».
قال الصادق علیه السلام: من
قرأ قل هو الله احد حین یخرج من منزله عشر مرّات لم یزل فی حفظ الله عزّوجلّ. ...
حتی یرجع الی منزله. کافی / 4 /3 33
هرکه هنگام خروج از خانه‌اش ده بار "قل
هو الله" را بخواند، تا آنگاه که به خانه‌اش برگردد در پناه خدا خواهد بود.
9 -
شوخی کردن
قال الصادق علیه السلام: "المروّة فی السفر کثرة الزاد و طیبه و
بذله لمن کان معک و کتمانک علی القوم سرّهم بعد مفارقتک ایاهم و کثرة المزاح فی غیر
مایسخط الله عزّوجلّ. بحار/73/266
مردانگی و بزرگی در سفر، در اینست که: توشه
زیاد وخوب برداری و به همراهانت هم ببخشی و اسرارشان را که در سفر از آن مطلع
شده‌ای، بعد از جدایی از آنان بپوشانی و با آنان با کارهای غیر گناه، زیاد شوخی
کنی.
10- بازگو نکردن مشکلات سفر
قال النبی صلّی اللّه علیه و آله... و
ترک الروایة علیهم اذا انت فارقتهم. مستدرک / 2 / 43
یکی از آداب سفر اینست
که: بعد از جدایی از همسفران پشت سرشان حرف نزنی.
11- به تنهایی سفر
نرفتن
قال الکاظم علیه السلام: لا تخرج فی سفر وحدک فان الشیطان مع الواحد و
هو من الاثنین ابعد. وسائل / 5 / 300
هیچگاه تنها به سفر نرو که شیطان همراه
هر تنهایی است و او از جمع دو نفره دور است.
12- تبسم داشتن
قال الصادق
علیه السلام: قال لقمان لابنه اذا سافرت مع قوم فاکثر استشارتهم فی امرک و امرهم و
اکثر التبسم فی وجوههم. ... بحار/76/271
لقمان به پسرش سفارش کرد هرگاه
همراه گروهی به مسافرت رفتی، در کارهای خود و آنان، زیاد مشورت کن و خنده بر
چهره‌هاشان زیاد کن.
13- سفر با افراد متواضع
قال علی علیه السلام: لا
تصحبنّ فی سفر من لا یری لک الفضل علیه کما تری له الفضل علیک. بحار / 76 /
267
هیچگاه همسفر کسی نشو که برایت فضل و جایگاهی نسبت به خود آنگونه که تو
برای او در نزد خود قائلی، قائل نیست.
منبع
سایت حوزه